Hội thảo khoa học: “Xây dựng nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong bối cảnh mới”

Thực hiện kế hoạch nghiên cứu khoa học năm 2024, sáng ngày 23/5/2024, Viện Triết học tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong bối cảnh mới”. TS Đinh Văn Thụy – Phó Viện trưởng Viện Triết học chủ trì hội thảo.

Tại hội thảo, các đại biểu đã tham luận và trao đổi về hai nhóm nội dung: (i) Quan niệm về xây dựng nhà nước, nhà nước pháp quyền trong lịch sử, trong đó có thể kể tới những tư tưởng của J.J.Rousseau, John Locke, C. Montesquieu, V.I.Lênin, Hồ Chí Minh, của Đảng Cộng sản Trung Quốc, hay vấn đề nhà nước pháp quyền tư sản, v.v.. từ đó có thể gợi mở và vận dụng vào việc xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam hiện nay. (ii) Những vấn đề thực tiễn trong xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.

Đại biểu dự hội thảo

Các bài viết tập trung đề cập tới vai trò lãnh đạo và phương thức lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN, với những đặc trưng của nhà nước pháp quyền theo Nghị quyết số 27-NQ/TW (2022), bao gồm: (i) Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Ðảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo; (ii) Nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; (iii) Quyền con người, quyền công dân được công nhận, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ theo Hiến pháp và pháp luật; (iv) Nhà nước được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật; (v) Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công rành mạch, phối hợp chặt chẽ và kiểm soát hiệu quả giữa các cơ quan nhà nước trong thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp; (vi) Hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, nhân đạo, đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, kịp thời, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, dễ tiếp cận, được thực hiện nghiêm minh và nhất quán; (vii) Độc lập của Tòa án theo thẩm quyền xét xử, thẩm phán, hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; (viii) Tôn trọng và bảo đảm thực hiện các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế.

Các tham luận cũng phân tích vai trò của các cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp, vấn đề phân cấp, phân quyền; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của bộ máy nhà nước; đổi mới quản trị quốc gia, phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong quá trình xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, v.v..

Hội thảo diễn đàn để các nhà khoa học, giảng viên nghiên cứu và giảng dạy lý luận thống nhất nhận thức đầy đủ và sâu sắc hơn góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy hệ cao cấp lý luận chính trị với những nội dung liên quan tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh trong thời gian tới.

Viện triết học