Hội thảo khoa học cấp Bộ “100 năm tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp” - Giá trị lý luận và thực tiễn”

17:44 27/11/2025

Sáng 27/11, tại Hà Nội, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học cấp Bộ với chủ đề: “100 năm tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp” - Giá trị lý luận và thực tiễn” nhằm kỷ niệm 100 năm ngày tác phẩm quan trọng này ra đời. PGS,TS Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương dự và chủ trì hội thảo.

PGS,TS Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu khai mạc và đề dẫn hội thảo

Cùng chủ trì hội thảo có PGS,TS Lý Việt Quang, Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; PGS,TS Đỗ Xuân Tuất, Phó Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

Tham dự hội thảo có đại diện các ban, ngành, cơ quan Trung ương; cùng đông đảo các nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong và ngoài Học viện.

Phát biểu khai mạc và đề dẫn hội thảo, PGS,TS Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh, tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp” của Nguyễn Ái Quốc được xuất bản lần đầu tiên tại Paris, thủ đô nước Pháp vào năm 1925, là một bản cáo trạng đanh thép về sự tàn bạo của chủ nghĩa thực dân, truyền đi thông điệp mạnh mẽ cổ vũ các dân tộc bị áp bức đứng lên đấu tranh đòi quyền sống, quyền tự do, hạnh phúc của con người và quyền dân tộc tự quyết.

Quang cảnh hội thảo

Ra đời trong bối cảnh phong trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh mẽ sau Chiến tranh thế giới thứ nhất và thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga, tác phẩm gồm 12 chương và một phụ lục, tập hợp những bài viết của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong nửa đầu thập niên 20 của thế kỷ XX về chế độ thống trị của thực dân Pháp. Tác phẩm là thiên phóng sự điều tra, bản cáo trạng đanh thép những tội ác tàn bạo của chủ nghĩa thực dân, đồng thời là ngọn cờ cổ vũ các dân tộc bị áp bức đấu tranh đòi quyền dân tộc, quyền con người trong một thời đại mới.

PGS,TS Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, “Bản án chế độ thực dân Pháp” là tác phẩm mang giá trị lâu bền, không chỉ đối với cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân ở thế kỷ XX, mà tiếp tục khẳng định sự đúng đắn của con đường độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; là nguồn cổ vũ mạnh mẽ cho các dân tộc yêu chuộng hòa bình, công lý và tự do, trong hành trình vươn tới độc lập, hạnh phúc và tiến bộ trên toàn thế giới.

Các đại biểu tham dự hội thảo

Tại hội thảo, các nhà khoa học đã tập trung luận giải, phân tích, làm sáng tỏ bối cảnh ra đời, mục đích, những nội dung cơ bản của tác phẩm "Bản án chế độ thực dân Pháp", tư duy sắc sảo và tài năng bút chiến của nhà chính trị-nhà báo Nguyễn Ái Quốc và những giá trị to lớn của Di sản tư tưởng mang tầm thời đại này.

Trên cơ sở đó, hội thảo đã làm rõ thực chất của cái gọi là “khai hóa văn minh” của thực dân Pháp, vốn là sự chiếm đoạt tài nguyên và bóc lột lao động, cùng với việc áp dụng chính sách ngu dân triệt để, hạn chế tri thức và nô dịch về mặt tư tưởng.

Các ý kiến tại hội thảo nhấn mạnh, tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp” đã đạt đến sự khái quát sâu sắc và tính hệ thống, khiến tác phẩm trở thành một bản án trước tòa án lương tri nhân loại, góp phần đặt nền tảng lý luận về cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới.

Đại biểu tham luận tại hội thảo

Đại biểu tham luận tại hội thảo

Hội thảo thống nhất khẳng định, với nhãn quan chính trị sắc bén, từ góc nhìn và khát vọng của dân tộc thuộc địa, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh đã nêu ra những vấn đề hết sức mới mẻ bấy giờ về vị trí, khả năng của các dân tộc thuộc địa; về lực lượng cách mạng, về đoàn kết quốc tế… Đây là đóng góp quý báu vào kho tàng lý luận của Chủ nghĩa Mác-Lênin về vấn đề dân tộc và thuộc địa.

MH & Đức Mạnh