Đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Giám đốc thường trực Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh làm việc với Viện Lịch sử Đảng

Tham dự hội nghị có PGS,TS Dương Trung Ý, Phó Giám đốc Học viện; đại diện lãnh đạo các đơn vị chức năng trực thuộc Học viện và toàn thể cán bộ, giảng viên, chuyên viên Viện Lịch sử Đảng.

Quang cảnh hội nghị

PGS,TS Đoàn Minh Huấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Giám đốc thường trực Học viện phát biểu tại hội nghị

Báo cáo kết quả công tác 5 năm 2020-2025, PGS,TS Nguyễn Danh Tiên, Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng cho biết, Viện Lịch sử Đảng là viện chuyên ngành trực thuộc Học viện, là đơn vị đầu ngành về nghiên cứu, giảng dạy Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam với hơn 60 năm xây dựng và trưởng thành. Hiện nay, Viện có 36 cán bộ, viên chức, trong đó Ban Lãnh đạo gồm 04 đồng chí.

Trong 5 năm qua (2020–2025), Viện Lịch sử Đảng đã khẳng định vị thế là một trong những đơn vị chủ lực của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ., với hơn 20.000 giờ giảng trên các hệ đào tạo, từ cao cấp lý luận chính trị, cao học, nghiên cứu sinh đến các lớp bồi dưỡng quốc tế dành cho học viên Lào, Môdămbích. Đội ngũ cán bộ, giảng viên của Viện không ngừng nỗ lực đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy, gắn lý luận với thực tiễn cách mạng Việt Nam. Phong trào “dạy tốt – học tốt” được duy trì mạnh mẽ qua các Hội thi giảng viên giỏi cấp Học viện; nhiều giảng viên của Viện đã đạt danh hiệu “Giảng viên giỏi cấp Học viện”. Cùng với đó, Viện đã chủ trì biên soạn, cập nhật hệ thống giáo trình, đề cương, học phần các chương trình đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ ngành Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, góp phần chuẩn hóa, hiện đại hóa nội dung đào tạo.

Công tác nghiên cứu khoa học của Viện đạt nhiều dấu ấn nổi bật, với hơn 40 đề tài các cấp được triển khai. Nhiều công trình có giá trị khoa học và thực tiễn cao như Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (tập 2, 3), Lịch sử Chính phủ Việt Nam, Lịch sử Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Biên niên sự kiện lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam (1930–2010)... được xuất bản, phục vụ công tác nghiên cứu và giáo dục chính trị. Viện đã tích cực tham gia xây dựng các báo cáo kiến nghị gửi Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII và XIV, dự thảo các bài phát biểu quan trọng của lãnh đạo Đảng và Nhà nước nhân các sự kiện lớn. Mỗi năm, cán bộ Viện có hàng trăm bài viết đăng tải trên các tạp chí khoa học uy tín, khẳng định uy tín học thuật và đóng góp tích cực vào công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Là cơ quan đầu ngành trong nghiên cứu, biên soạn lịch sử Đảng, Viện đã chủ trì tham mưu tổ chức các Hội nghị toàn quốc sơ kết 3 năm và 5 năm thực hiện Chỉ thị 20-CT/TW của Ban Bí thư, ban hành nhiều văn bản hướng dẫn công tác nghiên cứu, thẩm định, tổng kết lịch sử Đảng bộ các cấp. Viện đã phối hợp với hơn 20 tỉnh, thành phố mở các lớp tập huấn, hướng dẫn phương pháp nghiên cứu, biên soạn lịch sử Đảng, đồng thời thẩm định hàng chục công trình cấp tỉnh, thành phố. Đặc biệt, năm 2025 – năm diễn ra Đại hội Đảng bộ các địa phương, Viện đã hoàn thành thẩm định 11 công trình và tổng hợp 1.382 công trình lịch sử cấp tỉnh đến xã, phường trên toàn quốc, góp phần lan tỏa sâu rộng công tác giáo dục truyền thống cách mạng trong toàn Đảng, toàn dân.

Tạp chí Lịch sử Đảng tiếp tục khẳng định vị thế là tạp chí khoa học cấp 2, với ba ấn phẩm tiếng Việt, tiếng Anh và điện tử, được Hội đồng Giáo sư liên ngành chấm điểm từ 0,1 đến 1,0. Hệ thống tư liệu, thư viện chuyên ngành được củng cố, phục vụ hiệu quả công tác nghiên cứu, giảng dạy và hỗ trợ các địa phương. Với thành tích xuất sắc liên tiếp 5 năm liền, Viện được tặng danh hiệu Tập thể Lao động xuất sắc; được Chủ tịch nước trao Huân chương Lao động hạng Nhì (2022), Huân chương Lao động hạng Nhất (2023) cho Tạp chí Lịch sử Đảng. Đảng bộ Viện nhiều năm liền đạt danh hiệu “Trong sạch, vững mạnh”, khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và tinh thần cống hiến không ngừng của tập thể cán bộ, đảng viên Viện Lịch sử Đảng. 

PGS,TS Dương Trung Ý, Phó Giám đốc Học viện phát biểu tại hội nghị

Tại buổi làm việc, các đại biểu đã thảo luận sôi nổi, thể hiện tinh thần trách nhiệm, tâm huyết và sự gắn bó sâu sắc đối với sự phát triển của Viện Lịch sử Đảng trong giai đoạn mới. Nhiều ý kiến tập trung đánh giá, phân tích những kết quả nổi bật của Viện trong 5 năm qua, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác nghiên cứu, giảng dạy và biên soạn lịch sử Đảng trong thời gian tới.

Đáng chú ý, nhiều ý kiến tập trung vào việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong nghiên cứu lịch sử Đảng, coi đây là khâu đột phá quan trọng. Các đại biểu cho rằng Viện cần sớm triển khai xây dựng ngân hàng dữ liệu số về lịch sử Đảng, số hóa toàn bộ hệ thống tư liệu, hiện vật, công trình nghiên cứu, qua đó hình thành cơ sở dữ liệu mở phục vụ giảng dạy, tra cứu và nghiên cứu chuyên sâu. Việc ứng dụng công nghệ số không chỉ giúp lưu trữ, bảo tồn tư liệu lâu dài mà còn tạo điều kiện để phổ biến, lan tỏa giá trị lịch sử Đảng tới đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Một số ý kiến khác nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác quốc tế trong nghiên cứu lịch sử Đảng. Viện cần chủ động mở rộng quan hệ hợp tác với các học viện, trường đại học, viện nghiên cứu trong khu vực và trên thế giới, tổ chức các hội thảo khoa học quốc tế, giao lưu học thuật để giới thiệu, quảng bá lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, qua đó khẳng định vị thế, tầm vóc của Đảng ta trên trường quốc tế. Đồng thời, cần chú trọng phát triển đội ngũ nghiên cứu trẻ có năng lực ngoại ngữ, tin học, có khả năng tiếp cận các phương pháp nghiên cứu hiện đại, hội nhập với chuẩn mực học thuật quốc tế.

PGS,TS Nguyễn Danh Tiên, Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng báo cáo tại hội nghị

Phát biểu tại buổi làm việc, PGS,TS Dương Trung Ý, Phó Giám đốc Học viện bày tỏ vui mừng trước những kết quả toàn diện mà Viện Lịch sử Đảng đã đạt được trong giai đoạn 2020–2025. Đồng chí nhấn mạnh, Viện là đơn vị có truyền thống hơn 60 năm xây dựng và trưởng thành, luôn giữ vai trò nòng cốt trong nghiên cứu, giảng dạy và biên soạn lịch sử Đảng. Viện đã có nhiều đóng góp quan trọng trong việc nghiên cứu, biên soạn, tổng kết lịch sử Đảng; đặc biệt là trong công tác tham mưu triển khai, sơ kết, tổng kết Chỉ thị 20-CT/TW, hướng dẫn quy trình biên soạn lịch sử Đảng bộ các cấp, cũng như biên soạn và thẩm định nhiều công trình lịch sử có giá trị. Tạp chí Lịch sử Đảng tiếp tục khẳng định vị thế, uy tín của một tạp chí khoa học hàng đầu, đóng góp tích cực vào công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng.

Bên cạnh những kết quả đạt được, PGS,TS Dương Trung Ý cũng chỉ rõ một số hạn chế cần khắc phục, yêu cầu Viện cần chủ động, mạnh dạn hơn trong việc đề xuất các hướng nghiên cứu mới, các công trình chuyên sâu về lịch sử Đảng; phát huy vai trò cầu nối giữa Học viện với các địa phương, bộ, ngành; đổi mới mô hình tổ chức, phương pháp làm việc, phát huy hiệu quả hoạt động của Hội đồng khoa học. Đồng chí nhấn mạnh, Viện phải là đơn vị có bản sắc, giàu truyền thống của Học viện, là cơ quan hướng dẫn nghiên cứu, biên soạn hàng đầu trong lĩnh vực lịch sử Đảng, có trách nhiệm gìn giữ và phát huy "kho tư liệu lịch sử bằng vàng” của Đảng. Trong giai đoạn tới, Viện cần nghiên cứu, biên soạn những công trình mang tầm vóc kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng; nghiên cứu, xác định tác giả “lá cờ đỏ sao vàng” góp phần phát huy giá trị lịch sử và truyền thống vẻ vang của Đảng trong thời kỳ mới.

PGS,TS Hoàng Anh, Vụ trưởng Vụ Quản lý khoa học phát biểu tại hội nghị

PGS,TS Trần Quang Diệu, Giám đốc Trung tâm Công nghệ và Chuyển đổi số phát biểu tại hội nghị

TS Trần Quang Phú, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý đào tạo, bồi dưỡng phát biểu tại hội nghị

Phát biểu kết luận tại buổi làm việc, PGS,TS Đoàn Minh Huấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Giám đốc thường trực Học viện biểu dương, ghi nhận và đánh giá cao những kết quả mà Viện Lịch sử Đảng đã đạt được trong 5 năm qua. Viện đã khẳng định vị thế là đơn vị đầu ngành, trung tâm nghiên cứu, giảng dạy lịch sử Đảng uy tín hàng đầu trong hệ thống Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và trong cả nước. Viện đã xây dựng được đội ngũ cán bộ, giảng viên đoàn kết, ổn định, có bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn cao, thể hiện tinh thần trách nhiệm và niềm đam mê khoa học. Công tác nghiên cứu khoa học và biên soạn lịch sử Đảng – từ lịch sử toàn Đảng đến lịch sử Đảng bộ các địa phương – đều có bước phát triển vượt bậc, góp phần quan trọng vào việc tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận về Đảng Cộng sản Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay.

Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới, PGS,TS Đoàn Minh Huấn yêu cầu Viện Lịch sử Đảng cần tiếp tục đổi mới tư duy, tác phong, phương pháp và lề lối làm việc, coi đây là khâu đột phá trong quá trình phát triển. Mỗi yêu cầu mới của thực tiễn đều đòi hỏi phải chủ động tìm giải pháp sáng tạo để tạo ra bước phát triển mới. Trong công tác nghiên cứu và đào tạo, Viện cần không ngừng nâng cao chất lượng giảng dạy, mở rộng tham gia các loại hình đào tạo trong Học viện, bảo đảm sự kết nối chặt chẽ giữa nghiên cứu khoa học và thực tiễn giảng dạy. Các báo cáo tư vấn chính sách, báo cáo tổng kết thực tiễn cần lựa chọn vấn đề có tầm chiến lược, có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc, phục vụ trực tiếp cho công tác hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng.

PGS,TS Đoàn Minh Huấn cũng nhấn mạnh yêu cầu ứng dụng công nghệ trong số hóa tư liệu lịch sử, xây dựng ngân hàng dữ liệu điện tử về lịch sử Đảng phục vụ nghiên cứu, giảng dạy và giáo dục truyền thống cách mạng. Việc phân loại, lưu trữ, bảo quản tư liệu số hóa và không số hóa cần được tổ chức khoa học, đồng bộ, bảo đảm khả năng truy cập, khai thác và bảo tồn lâu dài. Đồng chí lưu ý, lịch sử quan trọng nhất là giáo dục lịch sử, do đó, Viện Lịch sử Đảng cần tăng cường phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong và ngoài Học viện để đưa tri thức lịch sử Đảng vào giáo dục chính trị, đạo đức, tư tưởng, nhất là trong trường học, bảo tàng, công viên lịch sử, tạo không gian trải nghiệm và lan tỏa sâu sắc giá trị của lịch sử cách mạng Việt Nam.

Đồng chí Đoàn Minh Huấn khẳng định, Viện Lịch sử Đảng không chỉ thực hiện sứ mệnh của một ngành khoa học mà còn gánh vác sứ mệnh chính trị – tư tưởng của toàn Đảng, toàn quốc gia. Do đó, Viện cần đổi mới tư duy từ góc nhìn Đảng cầm quyền để hiểu sâu sắc hơn tư duy lãnh đạo, phong cách cầm quyền và năng lực đổi mới của Đảng Cộng sản Việt Nam qua từng thời kỳ. Tình cảm lịch sử, theo PGS,TS Đoàn Minh Huấn là yếu tố quan trọng, cần được khơi dậy để nuôi dưỡng niềm tự hào, lòng biết ơn và tinh thần trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên, nhà khoa học trong việc gìn giữ, lan tỏa giá trị lịch sử của Đảng – đó là nguồn sức mạnh tinh thần vô giá.

Hướng tới kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (1930–2030), PGS,TS Đoàn Minh Huấn đề nghị Viện Lịch sử Đảng tập trung chuyển từ biên soạn lịch sử sang tổng kết lịch sử, coi tổng kết là cơ sở khoa học để tư vấn hoạch định chính sách; xây dựng chiến lược nghiên cứu, đào tạo và xuất bản gắn với yêu cầu phát triển của đất nước và của Học viện; tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ khoa học liên ngành, hiện đại, vừa am hiểu lịch sử, vừa thành thạo công nghệ và phương pháp nghiên cứu mới; đẩy mạnh xuất bản bộ Lịch sử Đảng toàn tập, đồng thời thúc đẩy hình thành “Công viên – Không gian lịch sử Đảng” như một thiết chế giáo dục chính trị, văn hóa đặc biệt, góp phần bồi dưỡng lý tưởng, niềm tin và tình cảm cách mạng cho các thế hệ cán bộ, đảng viên.

Đại biểu chụp ảnh chung