Lễ trao tặng thưởng các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật xuất bản năm 2024

GS,TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ

Cùng dự có đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; PGS,TS Đoàn Minh Huấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Giám đốc thường trực Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; đồng chí Lê Hải Bình, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; các đồng chí trong Ban Giám đốc Học viện, Ban Chấp hành Đảng uỷ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; đại diện lãnh đạo một số ban, bộ, ngành Trung ương và Hà Nội; cùng lãnh đạo các đơn vị trực thuộc và toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

Các đại biểu tham dự tại buổi lễ

Sự kiện trao tặng thưởng các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật chất lượng cao năm nay diễn ra trong không khí đặc biệt, khi toàn Đảng, toàn dân hướng tới chào mừng năm mới 2026 và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng - dấu mốc quan trọng mở ra giai đoạn phát triển mới, với khát vọng tự tin bước vào “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”; qua đó khẳng định rõ ý nghĩa, vai trò của công tác lý luận, phê bình trong đời sống văn học, nghệ thuật và đời sống tinh thần của xã hội.

Lễ trao tặng thưởng không chỉ nhằm ghi nhận, tôn vinh các công trình, tác phẩm có giá trị khoa học và thực tiễn cao, có sức lan tỏa tích cực đối với hoạt động sáng tạo và tiếp nhận các giá trị văn học, nghệ thuật, mà còn góp phần nâng cao năng lực thẩm mỹ của công chúng, định hướng tư tưởng, thẩm mỹ, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, khuyến khích đội ngũ nghiên cứu, phê bình tiếp tục dấn thân, đổi mới tư duy, nâng cao chất lượng chuyên môn, đáp ứng yêu cầu phát triển nền văn học, nghệ thuật Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Quang cảnh buổi lễ

Báo cáo tổng kết công tác tặng thưởng tại buổi lễ, PGS,TS Nguyễn Thế Kỷ, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương kiêm Trưởng Ban Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật cho biết, chương trình tặng thưởng các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật chất lượng cao đã trải qua 11 mùa giải, tính từ lần xét và trao tặng thưởng đầu tiên giai đoạn 2010 - 2012 đến nay, thu hút sự tham gia tích cực của đội ngũ các nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong cả nước. Qua các kỳ xét tặng, đã có 973 tác phẩm là sách và bài nghiên cứu lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật được gửi về tham dự; trên cơ sở quy trình thẩm định nghiêm túc, khoa học, khách quan, qua 10 mùa tặng thưởng, Hội đồng đã lựa chọn và vinh danh 241 tác phẩm có chất lượng cao, với tỷ lệ tác phẩm được trao tặng thưởng đạt khoảng 25 - 30%, qua đó khẳng định uy tín, sức lan tỏa và ý nghĩa thiết thực của chương trình trong việc thúc đẩy sự phát triển của công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật nước nhà.

PGS,TS Nguyễn Thế Kỷ, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương kiêm Trưởng Ban Lý luận phê bình văn học, nghệ thuật báo cáo tổng kết tặng thưởng lần thứ 11

Riêng đối với đợt xét tặng thưởng lần thứ 11 dành cho các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật được xuất bản và công bố trong năm 2024, Hội đồng đã tiếp nhận 76 tác phẩm tham dự, gồm 45 cuốn sách và 31 bài viết, cụm bài viết. Qua các bước sơ khảo và chung khảo, các chuyên gia của Hội đồng Lý luận Trung ương đã bỏ phiếu kín và thống nhất đề nghị Thường trực Hội đồng và Ban Chỉ đạo xét tặng thưởng của Hội đồng chọn ra 23 tác phẩm, công trình có chất lượng nổi trội để vinh danh. Trong đó, có 2 cuốn sách chuyên khảo đạt mức A; 4 cuốn sách chuyên khảo đạt mức B; có 5 cuốn sách và 3 bài viết, cụm bài viết đạt mức C; có 3 cuốn sách và 6 bài viết, cụm bài viết đạt mức Khuyến khích; phản ánh sự phong phú về loại hình, chiều sâu học thuật và chất lượng chuyên môn của các công trình tham gia đợt xét tặng thưởng năm nay.

Theo PGS,TS Nguyễn Thế Kỷ, xét về cơ cấu và chất lượng các tác phẩm tham dự năm nay, mảng nghệ thuật ghi nhận những chuyển biến tích cực cả về số lượng, cơ cấu và chiều sâu học thuật, với nhiều công trình, bài viết tập trung nghiên cứu các lĩnh vực như âm nhạc, điện ảnh, sân khấu, nhiếp ảnh, múa, cũng như vai trò và sự tham gia của văn học, nghệ thuật trong các ngành công nghiệp văn hóa.

Tại buổi lễ, Ban Tổ chức đã trao tặng thưởng mức A cho 2 công trình tiêu biểu gồm: “Văn học như một diễn ngôn” của tác giả Trần Văn Toàn và “Ả Đào – một khảo cứu về lịch sử và hệ âm luật” của tác giả Bùi Trọng Hiền; đồng thời trao tặng thưởng mức B cho 4 công trình: “Ba nghìn thế giới thơm” của tác giả Nhật Chiêu, “Tỏa sáng đất trời Nam” của tác giả Hoàng Kim Đáng, “Thơ Việt Nam sau năm 1975: diện mạo và bản sắc” của tác giả Nguyễn Thanh Tâm và “Truyện Kiều ở Nam Bộ” của tác giả Nguyễn Thanh Phong, qua đó khẳng định chất lượng chuyên môn, sự đa dạng về cách tiếp cận và đóng góp thiết thực của các công trình đối với đời sống lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật nước nhà.

Bên cạnh đó, Ban Tổ chức cũng đã trao tặng thưởng cho 8 công trình đạt mức C và 9 công trình đạt mức Khuyến khích, qua đó ghi nhận những đóng góp thiết thực, nghiêm túc của đội ngũ nghiên cứu, phê bình văn học, nghệ thuật. Đồng thời, Hội đồng Lý luận Trung ương đã quyết định khen tặng 16 tập thể là các cơ quan báo chí, tạp chí và nhà xuất bản có nhiều đóng góp tích cực trong công tác tuyên truyền, phổ biến, nâng cao chất lượng lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật trong năm 2024;

GS,TS Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương trao tặng thưởng cho hai tác giả có tác phẩm được tặng thưởng mức A

PGS,TS Đoàn Minh Huấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Giám đốc thường trực Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Nhà báo Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam trao tặng thưởng cho các tác giả có tác phẩm được tặng thưởng mức B

Phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ, GS,TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương chúc mừng các tác giả, nhóm tác giả đạt giải cao; đồng thời khẳng định Đảng và Nhà nước luôn dành sự quan tâm đặc biệt, sự tin tưởng và kỳ vọng lớn lao đối với đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ, trong đó có các nhà lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật, lực lượng giữ vai trò quan trọng trong việc định hướng tư tưởng, thẩm mỹ và góp phần xây dựng, phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Nhấn mạnh tình hình và nhiệm vụ mới, GS,TS Nguyễn Xuân Thắng đề nghị Hội đồng Lý luận Trung ương và các văn nghệ sĩ, nhà lý luận phê bình tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất, tiếp tục quán triệt sâu sắc, cụ thể hóa và thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận trên các lĩnh vực chính trị; kinh tế - xã hội; văn hóa, văn nghệ; quốc phòng - an ninh và đối ngoại; đặc biệt là tham gia tổng kết 100 năm Đảng lãnh đạo cách mạng Việt Nam; 40 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.

Thứ hai, thúc đẩy mạnh mẽ công tác nghiên cứu lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật; kiên định vai trò nền tảng, chủ đạo của mỹ học mác-xít, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối của Đảng về văn học, nghệ thuật; đồng thời tập trung xây dựng và thực hiện hệ giá trị văn học, nghệ thuật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển mới của đất nước.

GS,TS Tạ Ngọc Tấn, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương và PGS,TS Lê Hải Bình, Uỷ viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ VHTTDL trao Tặng thưởng cho các tác giả, nhóm tác giả có bài viết, cụm bài viết đạt mức C

Thứ ba, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục của các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật, góp phần bảo vệ vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng. Hội đồng Lý luận Trung ương cần tiếp tục khẳng định vai trò là lực lượng nòng cốt, sắc bén trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực văn hóa, văn nghệ; công tác phê bình phải bản lĩnh, sắc sảo, nhìn thẳng vào sự thật, chỉ rõ bản chất vấn đề, quán triệt sâu sắc chủ nghĩa yêu nước, tinh thần dân chủ và nhân văn, lấy con người làm trung tâm, vì sự phát triển chung của nền văn học, nghệ thuật nước nhà, gắn với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Thứ tư, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác xét tặng thưởng các tác phẩm, công trình lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật hằng năm; nghiên cứu khả năng mở rộng sang lĩnh vực văn hóa nhằm tập hợp, phát huy sự tham gia rộng rãi của đội ngũ các nhà khoa học, nhà lý luận, phê bình văn hóa, văn nghệ, đặc biệt là lực lượng trẻ tại các trường đại học, viện nghiên cứu. Phấn đấu xây dựng Giải thưởng của Hội đồng trở thành giải thưởng có uy tín cao về chất lượng khoa học và nghệ thuật, có sức tác động và lan tỏa tích cực, góp phần nâng cao chất lượng cả hoạt động sáng tác và đánh giá, ghi nhận giá trị các tác phẩm văn học, nghệ thuật.

Thứ năm, đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động lý luận, phê bình; xây dựng hệ thống dữ liệu số về lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật; tăng cường ứng dụng công nghệ số để lan tỏa giá trị và tác dụng của các công trình, tác phẩm lý luận, phê bình đến đông đảo đội ngũ nghiên cứu và công chúng, phát huy hiệu quả trên không gian mạng.

Đồng chí Trần Thanh Lâm, Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương và đồng chí Nguyễn Thanh Lâm, Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam trao Tặng thưởng cho các tác giả đạt Khuyến khích

Thượng tướng, PGS,TS Nguyễn Văn Thành, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương và PGS,TS Nguyễn Duy Bắc, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh trao Bằng khen cho các cơ quan báo chí