Bộ chỉ số được công bố chính thức tại Hội thảo "Thúc đẩy bình đẳng giới trong khu vực công" do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp với Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức, với sự hỗ trợ từ Chính phủ Australia thông qua Trung tâm Việt – Úc (VAC).
PGS,TS Dương Trung Ý, Phó Giám đốc Học viện phát biểu khai mạc hội thảo
PGS,TS Dương Trung Ý, Phó Giám đốc Học viện;bà Gillian Bird, Đại sứ Australia tại Việt Nam và bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam dự và chủ trì hội thảo.
Tham dự hội thảo có gần 200 đại biểu là các nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách và đại diện các tổ chức quốc tế.
Bộ Chỉ số Bình đẳng giới trong khu vực công
Từ năm 2020, thông qua Chương trình Aus4Skills, Chính phủ Australia đã hỗ trợ Trung tâm Nghiên cứu Giới và Lãnh đạo nữ thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp với Đại học New South Wales thực hiện báo cáo nghiên cứu về “Tăng cường cơ hội lãnh đạo cho nữ giới trong chính trị và hành chính công ở Việt Nam”. Báo cáo đã đưa ra khuyến nghị xây dựng một bộ chỉ số toàn diện để đo lường bình đẳng giới trong quy trình công tác cán bộ – bao gồm tuyển dụng, quy hoạch, đào tạo, luân chuyển, đánh giá và bổ nhiệm.
Trên cơ sở đó, nhóm nghiên cứu gồm Trung tâm Nghiên cứu Giới và Quyền Phụ nữ (trước đây là Trung tâm Nghiên cứu Giới và Lãnh đạo nữ) thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Đại học Công nghệ Sydney, với sự đồng hành của Chính phủ Australia thông qua VAC, đã phát triển Bộ Chỉ số Bình đẳng giới trong khu vực công. Bộ chỉ số này là công cụ đánh giá toàn diện về mức độ tham gia và vai trò lãnh đạo của phụ nữ trong khu vực công tại Việt Nam, đồng thời giúp xác định các rào cản và cơ hội thúc đẩy thay đổi chính sách.
Quang cánh hội thảo
Phát biểu tại sự kiện, PGS,TS Dương Trung Ý – Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh khẳng định: Bình đẳng giới là một trong những nguyên tắc nền tảng của tiến bộ xã hội, được Đảng và Nhà nước Việt Nam đặc biệt quan tâm, khẳng định rõ trong các Nghị quyết, Chiến lược và Chương trình hành động quốc gia. Trong bối cảnh đẩy mạnh công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế sâu rộng và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, thúc đẩy bình đẳng giới không chỉ là yêu cầu cấp thiết, mà còn là động lực quan trọng cho phát triển bền vững, góp phần bảo đảm sự tham gia bình đẳng của mọi công dân trong đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội.
Theo PGS,TS Dương Trung Ý, “Bộ chỉ số Bình đẳng giới trong khu vực công là một công cụ đột phá giúp nhận diện rõ các rào cản và thúc đẩy bình đẳng giới trong công tác cán bộ, hướng tới xây dựng đội ngũ lãnh đạo nữ ngày càng vững mạnh trong hệ thống chính trị, góp phần thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bình đẳng giới và hiện thực hoá các mục tiêu phát triển bền vững”; đồng thời khẳng định cam kết tiếp tục đồng hành với các cơ quan trung ương, địa phương và các đối tác quốc tế trong việc thúc đẩy bình đẳng giới thông qua công tác đào tạo cán bộ, nghiên cứu lý luận và tư vấn chính sách, góp phần xây dựng nền công vụ Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, dân chủ và công bằng.
Bà Gillian Bird, Đại sứ Australia tại Việt Nam phát biểu tại hội thảo
Bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phát biểu tại hội thảo
Phát biểu tại sự kiện, Bà Gillian Bird, Đại sứ Australia tại Việt Nam, nhấn mạnh tầm quan trọng của Bộ chỉ số và cho biết: “Chính phủ Australia tự hào hỗ trợ các hoạt động hợp tác giữa Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và các cơ sở nghiên cứu của Australia. Các hoạt động này là minh chứng cho thấy Australia và Việt Nam đều đặc biệt quan tâm đến vấn đề bình đẳng giới, cam kết thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ vào các vị trí lãnh đạo, tăng cường trao quyền kinh tế cho phụ nữ và giải quyết các thách thức liên quan đến giới. Những nội dung này cũng đã được nêu bật trong Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện giữa hai nước. Bộ chỉ số này có thể được xem là bước khởi đầu quan trọng nhằm tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình đối với cam kết của Việt Nam trong thúc đẩy vai trò lãnh đạo của phụ nữ và bình đẳng giới – đồng thời là nền tảng thiết yếu để Việt Nam hiện thực hóa các mục tiêu phát triển kinh tế đầy hoài bão của mình..”
Chia sẻ tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam nhận định “Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đã có sáng kiến phối hợp nghiên cứu, xây dựng Bộ chỉ số Lãnh đạo nữ trong khu vực công của Việt Nam. Bộ Chỉ số gồm 10 chỉ số chính và 21 chỉ số phụ, cho phép đo lường kết quả bình đẳng giới ở tất cả các cấp và cơ quan trong hệ thống chính trị, trong đó, xác định rõ cá nhân chịu trách nhiệm thực hiện bình đẳng giới trong khu vực công; chú trọng đưa ra các biện pháp khen thưởng và kiểm điểm dựa trên kết quả hoạt động, thể hiện nhiều ưu điểm và tính khả thi cao, kỳ vọng sẽ có đóng góp quan trọng vào việc thúc đẩy tính minh bạch và trách nhiệm giải trình, cũng như sẽ trở thành công cụ hỗ trợ Đảng và Nhà nước hiện thực hoá các chỉ tiêu về công tác cán bộ nữ”.
Cam kết chính trị và thể chế rõ ràng hướng tới một nền công vụ bao trùm, công bằng và hiệu quả hơn.
Tham luận tại hội thảo, các nhà lãnh đạo, nhà hoạch định chính sách, chuyên gia và học giả trong nước và quốc tế cùng chia sẻ, trao đổi về thành tựu và thách thức trong thúc đẩy bình đẳng giới trong khu vực công ở Việt Nam; xác định rõ các rào cản và nguyên nhân sâu xa dẫn đến khoảng cách giới trong khu vực công, bao gồm cả yếu tố thể chế, văn hóa và thực tiễn thực thi.
Đại biểu dự hội thảo
Trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, đặc biệt từ Australia trong lĩnh vực bình đẳng giới và xây dựng bộ chỉ số đánh giá tiến bộ giới trong khu vực công, các tham luận tập trung thảo luận về việc vận dụng Bộ chỉ số bình đẳng giới trong khu vực công như một công cụ đổi mới quản lý, giúp đo lường, giám sát, nâng cao trách nhiệm giải trình và hiệu quả thực thi cam kết chính trị mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước Việt Nam.
Theo các nghiên cứu, Việt Nam là một trong những quốc gia đi đầu trong khu vực đã thể hiện rõ cam kết thúc đẩy sự tham gia và đại diện của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị thông qua việc phê chuẩn nhiều công ước quốc tế quan trọng như: Công ước xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ (CEDAW), Công ước quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội và văn hoá, Công ước về quyền chính trị và dân sự, các công ước cốt lõi của ILO về bình đẳng, cùng với việc hưởng ứng Tuyên bố và Cương lĩnh Hành động Bắc Kinh (1995). Không chỉ dừng lại ở các cam kết quốc tế, quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam về thúc đẩy bình đẳng giới còn được thể chế hóa đầy đủ trong các Nghị quyết, Chiến lược, Hiến pháp và hệ thống pháp luật trong các lĩnh vực của đời sống xã hội, tạo hành lang pháp lý cụ thể và đồng bộ nhằm tăng cường vai trò của phụ nữ trong bộ máy lãnh đạo, quản lý nhà nước. Bên cạnh đó, hệ thống các cơ quan, tổ chức về bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ cũng từng bước được củng cố, góp phần triển khai hiệu quả các chính sách và mục tiêu thúc đẩy nữ giới tham gia vị trí lãnh đạo, quản lý trong khu vực công.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay, đại diện phụ nữ trong các vị trí quản lý, lãnh đạo trong khu vực công vẫn còn chưa tương xứng với số lượng và chất lượng lực lượng lao động nữ trong khu vực công. Nhiều rào cản tồn tại dai dẳng như định kiến giới, trách nhiệm chăm sóc không được trả lương và công việc gia đình, thiếu cơ hội tiếp cận thông tin và dữ liệu, hay một số khó khăn về cấu trúc vẫn đang tiếp tục là các nút thắt đối vợi sự tham gia đầy đủ, công bằng và có ý nghĩa của nữ giới trong khu vực công. Từ đó phần nào hạn chế sự phát triển của nền quản trị hiệu lực, hiệu quả, mang tính công bằng, bao trùm trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Đại biểu tham luận tại hội thảo
Phiên thảo luận bàn tròn tại hội thảo
Những trao đổi tại hội thảo một lần nữa khẳng định, đo lường là bước đi tiên quyết để kiến tạo thay đổi. Việc ra mắt Bộ chỉ số Bình đẳng giới trong khu vực công không chỉ là một công cụ kỹ thuật, mà còn là một cam kết chính trị và thể chế rõ ràng của Việt Nam hướng tới một nền công vụ bao trùm, công bằng và hiệu quả hơn.
“Bộ chỉ số này là một công cụ để thúc đẩy chương trình nghị sự vì sự thay đổi tích cực. Nó giúp các cơ quan trong khu vực công tại Việt Nam xác định các khoảng cách giới và đưa ra các giải pháp nhằm đảm bảo việc thực thi chính sách một cách hiệu quả. Đây là nguồn bằng chứng cần thiết để xây dựng các chính sách đáp ứng giới,” bà Lương Thu Hiền, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Giới và Quyền phụ nữ, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chia sẻ.
Sáng kiến sẽ tiếp tục bước sang Giai đoạn Thí điểm, với sự đồng hành của Đại học Griffith và hỗ trợ từ Chính phủ Australia, nhằm hoàn thiện phương pháp luận, thí điểm Bộ chỉ số tại ba cơ quan trung ương và một thành phố trực thuộc trung ương để nghiên cứu mở rộng phạm vi thu thập dữ liệu.
Đại biểu chụp ảnh chung tại hội thảo
-----------
Trung tâm Việt Nam – Australia (VAC) đóng vai trò là nền tảng năng động trong đào tạo khu vực công, nghiên cứu và trao đổi tri thức giữa hai quốc gia. Trung tâm quy tụ các chuyên gia từ Việt Nam và Australia nhằm hỗ trợ phát triển thế hệ lãnh đạo tương lai của Việt Nam – trong đó có lãnh đạo nữ – cũng như giải quyết các thách thức quốc gia, khu vực và toàn cầu.