Quang cảnh hội thảo
Cùng chủ trì có PGS,TS Hoàng Anh, Vụ trưởng Vụ Quản lý khoa học; PGS,TS Vũ Thị Phương Hậu, Viện trưởng Viện Văn hoá và Phát triển. Dự Hội thảo có đại diện lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Học viện; các nhà khoa học, chuyên gia nghiên cứu, thực hành văn hoá trong và ngoài Học viện.
Phát biểu khai mạc và báo cáo đề dẫn hội thảo, PGS,TS Nguyễn Duy Bắc, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cho biết, được tổ chức trong không khí phấn khởi, tự hào và xúc động sau Lễ kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước, 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam - những sự kiện mang tính lịch sử – chính trị, văn hóa tinh thần thiêng liêng của dân tộc, Hội thảo khoa học “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng giai đoạn 1975-2025” không chỉ nhằm khái quát một chặng đường đã qua, mà còn mong muốn góp phần xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn cho giai đoạn phát triển mới – nơi văn hóa “thực sự là nền tảng, sức mạnh nội sinh, động lực to lớn cho sự phát triển nhanh, bền vững đất nước”.
PGS,TS Nguyễn Duy Bắc phát biểu khai mạc và báo cáo đề dẫn hội thảo
Đồng chí Phó Giám đốc Học viện khẳng định, từ năm 1975, khi đất nước thống nhất, non sông thu về một mối, Đảng, Nhà nước luôn đặc biệt quan tâm xây dựng nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng nhằm tăng cường sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tập hợp mọi nguồn lực cho công cuộc đổi mới, phát triển đất nước. Qua 50 năm xây dựng nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng (1975-2025) với một hành trình bền bỉ, có định hướng chiến lược, có bước đi phù hợp với bối cảnh lịch sử, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn trên nhiều mặt: Hình thành và từng bước triển khai hoàn thiện mô hình phát triển văn hóa bền vững với đặc trưng “tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” và nguyên tắc xuyên suốt “thống nhất trong đa dạng”. Từ đó đã tạo lập được môi trường văn hóa, đời sống văn hóa toàn diện, cơ bản thuận lợi để mỗi cộng đồng dân tộc, mỗi địa phương, mỗi vùng miền có cơ hội bảo tồn, phát triển giá trị riêng và vun đắp, xây dựng những giá trị chung. Văn hóa trở thành “sức mạnh mềm” góp phần tạo dựng vị thế, thương hiệu quốc gia trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.
PGS,TS Nguyễn Duy Bắc nhấn mạnh, sự thống nhất trong đa dạng là đặc trưng, đồng thời là quy luật phát triển, là tiềm năng, sức mạnh nội sinh, tính hấp dẫn của nền văn hóa Việt Nam. Tuy nhiên, trong bối cảnh đổi mới và hội nhập quốc tế mạnh mẽ, đặc trưng đó cùng bản sắc văn hóa các dân tộc đang đối mặt với nhiều thách thức, có nguy cơ bị mai một, biến dạng. Bên cạnh đó, chính sách và việc triển khai chính sách liên quan đến xây dựng nền văn hóa thống nhất trong đa dạng chưa được quan tâm thỏa đáng, thiếu kết nối và chưa đồng bộ với hệ thống chính sách văn hóa, chính sách phát triển chung, cũng đang là một rào cản trong quá trình xây dựng nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng. Vì vậy, việc nghiên cứu, đánh giá thực tiễn xây dựng nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng sau 50 năm đất nước thống nhất để đề xuất các giải pháp xử lý đúng đắn, hài hòa mối quan hệ giữa tính thống nhất và tính đa dạng của văn hóa Việt Nam, góp phần tạo nền tảng cho sự phát triển đất nước trong bối cảnh mới là vấn đề có ý nghĩa thực tiễn cấp bách hiện nay.
Các đồng chí chủ trì hội thảo
Với tinh thần đó, Hội thảo được tổ chức gồm hai phiên, phiên 1: Quan điểm xây dựng nền văn hoá Việt Nam thống nhất trong đa dạng; phiên 2: Xây dựng nền văn hoá Việt Nam thống nhất trong đa dạng giai đoạn 1975-2025 – Thực trạng và giải pháp.
Tại hội thảo, các đại biểu tham dự khẳng định, văn hóa Việt Nam là sự hòa quyện, kết tinh giữa bản sắc văn hóa của 54 dân tộc anh em. Tính thống nhất văn hóa ở Việt Nam không triệt tiêu sự khác biệt, mà ngược lại, được biểu hiện thông qua những sắc thái riêng của từng tộc người, từng vùng miền, từng địa phương. Sự thống nhất trong đa dạng ấy phản ánh mối quan hệ biện chứng giữa cái chung và cái riêng. Đây cũng là biểu hiện sinh động của mối quan hệ giữa bộ phận và toàn thể trong một nền văn hóa. Tính thống nhất không làm mất đi tính đa dạng, mà là cơ sở để tính đa dạng được thể hiện phong phú hơn, có môi trường bộc lộ tốt hơn. Tính đa dạng bổ sung, làm giàu thêm tính thống nhất; cái riêng không ngừng chắt lọc, lựa chọn phần tinh túy để bồi đắp vào cái chung.
Đại biểu tham luận tại hội thảo
Đại biểu tham luận tại hội thảo
Cácđại biểu cho rằng, việc quá đề cao tính đa dạng mà xem nhẹ tính thống nhất, hoặc tuyệt đối hóa tính thống nhất mà phủ nhận tính đa dạng đều dẫn tới hệ quả tiêu cực. Bất kỳ một cộng đồng nào nếu tự tách khỏi hệ thống sẽ dễ bị cô lập, suy yếu và mất đi khả năng, động lực từ sức mạnh của mạch nguồn chung. Ngược lại, khi mỗi cộng đồng, mỗi địa phương hòa mình vào dòng chảy chung của đất nước, họ không chỉ tạo nên sự đa dạng, sức hấp dẫn của nền văn hóa mà còn góp phần tạo nên sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Đó là bài học rút ra từ truyền thống dựng nước và giữ nước của các thế hệ người Việt trong suốt chiều dài lịch sử.
Hội thảo cũng tiếp tục làm rõ những vấn đề lý luận về đặc trưng “thống nhất trong đa dạng” của văn hóa Việt Nam; tầm quan trọng của nhiệm vụ xây dựng nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng; đánh giá những thành tựu quan trọng đã đạt được, những hạn chế và nguyên nhân trong quá trình xây dựng nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng giai đoạn 1975-2025; làm rõ bối cảnh và những vấn đề đặt ra trong xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng hiện nay; từ đó đề xuất các giải pháp để hoàn thiện lý luận về xây dựng nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng, những cơ chế, chính sách góp phần hiện thực hóa mô hình văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thống nhất trong đa dạng, dân tộc, khoa học, hiện đại, nhân văn thực sự trở thành nền tảng phát triển bền vững đất nước trong kỷ nguyên mới.
Đại biểu tham luận tại hội thảo
Đại biểu tham luận tại hội thảo
Với trí tuệ, tâm huyết và trách nhiệm của các nhà khoa học, các chuyên gia, các nhà quản lý và thực hành văn hoá, thông qua các báo cáo tham luận, hội thảo đã đề xuất những luận điểm phù hợp, những chính sách thiết thực, hiệu quả để phát huy vai trò của các chủ thể và huy động, khơi thông mọi nguồn lực góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng, hiện đại, hội nhập và giàu bản sắc.
Đại biểu tham dự chụp ảnh lưu niệm